Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудал олон нийтийн анхаарлын төвд бий. Иймд зээлдэгч нарын барьцаа хөрөнгөнд хийсэн шалгалтын талаар Хөгжлийн банкны ТУЗ-ийн гишүүн, түр хорооны дарга Ү.Амарбатаас тодруулга авлаа. Хөгжлийн банкнаас зээл авсан ихэнх компани барьцаа хөрөнгөндөө ирээдүйд олох ашгаа барьцаалсан зөрчил гаргажээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мэдэгдэл хийж байна.  Тэрээр "Гадаадаас ирэх хөрөнгө оруулагчдыг бүрэн тунд хамрагдсан бол чөлөөтэй нэвтрүүлнэ. Мөн манайд ирж вакцинд хамрагдах боломжтой гэдгийг дуулгахад таатай байна" гэв.

Б.Жаргалсайхан "Чиний наад утаснаас чинь айдаг нь би биш" гэсэн бол, Д.Мөнх-Эрдэнэ "Арилжааны банкнаас нийгмийн даатгалын сангийн мөнгө авсанаа төл" гэж хэлсэн юм. Ийнхүү Д.Мөнх-Эрдэнэ Б.Жаргалсайханы толгой руу нь цохихоор далайсанд хүмүүс салгав. 

МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалан "Албан тушаал эрх мэдлээ ашиглан залилсан, дээрэмдсэн, зээл аваад төлөхгүй, асуудлыг хүндрүүлсэн намын гишүүддээ улстөрийн хариуцлага тооцно. Улстөрийн хариуцлага гэдэг дээр намаас хөөгөөд болчих юм уу гэдэг асуултыг олон нийтийн зүгээс тавьж байгаа. Гол агуулга нь тэр этгээд ямар нэгэн байдлаар улстөрийн үйл ажиллагаанд оролцохгүй болгоно гэдэг нь тэр хүний олон жилийн хөдөлмөр үнэгүйдэх нөхцөл бүрддэг учраас өөрсдийн хэмжээнд улстөрийн хариуцлага тооцох юм. Цаашид улстөрийн намууд мөн адил энэ замаар улстөрийн намуудыг хариуцлагатай болгох төлөвшүүлэх цаашлаад улстөрч энэ соёлыг дагаж төлөвших учраас ихээхэн өөрчлөлт авч ирнэ гэж найдаж байна" гэв.

Хөгжлийн банкыг шалгах ажлын хэсгийн ахлагчаар ажиллаж байсан Л.Энх-Амгалан "Хөгжлийн банк Засгийн газрын тогтоолгүй санхүүжилт олгосон зөрчил маш их байсан. Яг өнөөдрийн зээлүүд. Эдгээр зээлүүд Монгол банкны мэдээллийн санд огт бүртгэгдээгүй байсан. Мөн 1.5 тэрбум долларыг арилжааны хоёр банканд байршуулсан байдаг. Тодруулбал, Худалдаа хөгжлийн банк, Улаанбаатар хотын банк байна. Ингэхдээ хадгаламжийн хүү нь бусад банкнуудаас 2-3 функтээр бага байршуулсан байсан. Зарим зээлдэгчийг ямар ч сонгон шалгаруулалтгүй шууд гэрээ байгуулсан зөрчил үүссэн зэрэг дүгнэлт гарсан" гэв.

Монгол банкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Г.Дөлгөөн "2021 оны арванхоёрдугаар сарын 31-ны өдрийн байдлаар энэ банкны нийт актив нь 4 их наяд байсан.  Нийтдээ 995 тэрбум төгрөгийн өр хөрөнгийн үлдэгдэлтэй. Энэ бол банкны нэг чухал амин үзүүлэлт юм.  Хасах 240 тэрбум төгрөгийн алдагдалтай банк болсон. Тиймээс бид бол 52 зээлдэгчийн материалд шалгалт хийсэн. Ингээд Хөгжлийн банканд 755 тэрбум төгрөгийн эрсдлийн сан байгуулах үүрэг өгсөн" гэв. 

2023 оны 10-р сар болон 12-р сард зээлээ төлөх ёстой. Аравдугаар сард 1.7 их наядын эргэн төлөлт хийгдэнэ. Энэ бол Засгийн газрын баталгаагүй эх үүсвэр байгаа. Харин 12-р сард Засгийн газрын баталгаатай Самура бондын эх үүсвэрийн 280 сая ам.долларын төлөлт хийгдэнэ. Нийтдээ 800 орчим сая ам долларын эргэн төлөлт олон улсад төлөх ёстой.  

Ерөнхий боловсролын сургуулийн хичээл хоёрдугаар сарын 14-нөөс танхимаар 7 хоног хичээллэж эхэлнэ. Ингээд эрдэмтэд судалгаа хийж танхимаар явуулах уу үгүй юу гэдгийг шийднэ. Халдвар бага байвал цахимаар хичээллэхийг танхим болгон өөрчилж, цаашлаад 100 хувь танхимаар хичээлүүлэхийг бодно. Харин цэцэрлэгийн үйл ажиллагаа буюу 4-5 настнуудын хичээл хоёрдугаар сарын 14-нээс эхэлнэ.

Арван хоёр жилтний төөрөг болон түүний засал ямар мэт болохыг доор хураангуйлан гаргав. Хүмүүний орчлонгийн үйл барагдашгүй ихийн тулд зайлшгүй хийвэл зохистой үйлсэд тухайн жилийн хэм хэмнэл харшлах шалтгаантай бол “Жанаг гаг дог” хэмээх номыг уншуулж заслаа хийгээд тухайн үйлд шамдваас “Гараг, од, үйлчин, барилдлага, жил, сар, өдөр тэргүүтний гэм, хорлол үл ирнэ” хэмээн өмнийн мэргэдийн эрхэм зарлигт айлдсан буй.

Шинэ он гарахад Монголчууд бид шинийн нэгний өглөө нар мандахтай уралдан зүг мөрөө гаргадаг уламжлалтай. Бид 12 жилийн тоололтой. 12 жил нь дотроо 5 махбодид хуваагддаг. Тухайлбал бар жил таван янз байна гэсэн үг. Гал бар жил, шороон, усан, төмөр, модон бар жил гэх мэт. Харин өнгөний хувьд шороон бар, гал бар, хар бар, цагаан бар гэх мэт өнгө бас байдаг. Шинийн нэгний өглөө зүг мөр гаргана гэдэг нь тухайн жилийнхээ цээрийг гаргасан гэсэн үг.

XVII жарны “Буян үйлдэгч” хэмээх Усан бар жилийн хаврын эхэн сарын шинийн нэгэнд мөрөө гаргах ёс

Хөгжлийн банкнаас олгосон 75 зээл, түүний 66 зээлдэгчийн мэдээллээс төрд хамааралтай буюу төрийн өмчит компаниудын мэдээллийг нэгтгэн хүргэж байна. Нийт зээлээс 14 нь хэвийн, 10 нь эргэн төлөлтийн зөрчил үүссэн, 25 зээл чанаргүй зээлд тооцогдож шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан зээл байгаа бол, 17 нь газар дээрх дотоод шалгалтын дараа шүүхэд нэхэмжлэх гаргах эсэхийг шийдвэрлэх зээлийн мэдээлэл байгаа юм. 

Хөгжлийн банкнаас олгосон 75 зээл, түүний 66 зээлдэгчийн мэдээллийг хүргэж байна. Нийт зээлээс 14 нь хэвийн, 10 нь эргэн төлөлтийн зөрчил үүссэн, 25 зээл чанаргүй зээлд тооцогдож шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан зээл байгаа бол, 17 нь газар дээрх дотоод шалгалтын дараа шүүхэд нэхэмжлэх гаргах эсэхийг шийдвэрлэх зээлийн мэдээлэл байгаа юм.

Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч.Хүрэлбаатар "Бүрэн тэтгэврийн хэмжээ 500 мянган төгрөг болчихлоо. Нэгэнт бид тэтгэврийг хөдөлгөж байгаа бол дагаад халамж, цалин бүгд хөдлөх ёстой. Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 420 мянган төгрөг бий. Тэгэхээр энэ мөнгө ч дээшээ хөдлөх ёстой. 

Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сайд А.Ариунзаяа: Зөвхөн Капитал банк нь дээр гэхэд 104 тэрбум төгрөгийн авлагатай байсан. Одоо бол бид 30 орчим тэрбум төгрөгийг барагдуулчхаад байгаа. Үлдсэн 70 тэрбум төгрөгийн барагдуулалтын асуудлыг банкны эрх хүлээн авагчдаа үе шаттай барагдуулах, хөрөнгөөр барагдуулах, битүүмжлэгдсэн хөрөнгийг дуудлага худалдаагаар борлуулах гэх мэт хууль тогтоомжтой ажлуудыг хийнэ. Нөгөө талдаа манай сангийн мөнгө хоёр банканд байсан. Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банканд 30 орчим тэрбум төгрөг байсныг бүрэн барагдуулсан байгаа. Үндэсний хөгжлийн банканд 100 орчим тэрбум төгрөг байгаа. Үүн дээр график гаргаад ажиллаад явж байгаа. Энэ хоёр банкны хувьд дампуураагүй. Яг одоогийн байдлаар нийгмийн даатгалын сангийн мөнгийг ямар нэгэн банканд байрлуулаагүй. 

Монголбанкны Мөнгөний бодлогын хороо өнөөдөр ээлжит бусаар хуралдав. Хурлаар бодлогын хүүг 0.5 нэгжээр өсгөн, 6.5 ХУВЬ БОЛГОЖЭЭ.  

Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ: Төсвийн тодотголд ахмад настны бүрэн тэтгэврийн доод хэмжээг 500 мянган төгрөг хүртэл өсгөж, үүнээс дээш тэтгэвэртэй бол 15 хувиар нэмэх болон өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнийг тогтворжуулахтай холбоотой зарим багц, арга хэмжээг тусгалаа.

Эрчим хүчний сайд Н.Тавинбэх "Нийслэлийн хэмжээнд 390 км төв магистралын дулааны шугам байдаг. Үүний 70 хувь нь ашиглалтын хугацаа дууссан солих шаардлагатай байгаа. Эрчим хүчний хэтрэлтэй адилаар дулааны хэрэглээ нийслэлд 40 хувиар давчихсан явж байна" гэв.

....Төсвийн орлогыг нэмэх боломжгүй учраас бид энэ нийтлэлээрээ 2022 оны төсвөөс танах боломжтой байсан төслүүдийг хүргэж байна. Тухайлбал, БогдЗонхова тэргүүтэй хөшөө дурсгал буй юм....

"Богд Зонхова" цогцолборын төсвийг ТЭТГЭВЭР нэмэхэд зарцуулахаар болжээ. Уг асуудлыг өнөөдрийн Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаанаар хэлэлцэж, дэмжсэн байна. 

Сар шинийн өмнө ээлжит бус чуулган зарлаж тэтгэвэр тэтгэмжийг нэмэхээр болжээ. Ингэхдээ тэтгэврийг инфляцтай уялдуулж нэмэгдүүлэх аж. Тухайлбал, одоогийн инфляц 13-15% байгаа. Харин хамгийн доод тэтгэвэр 350 мянган төгрөг байгаа билээ. Ингэхээр ойролцоогоор иргэдийн тэтгэвэр 35-42 мянган төгрөг нэмэгдэх нь ээ.

Өчигдөр болсон ослын бичлэгийг нүдээр харсан эх сурвалж бидэнд мэдээлэхдээ: “Лифт байхгүй учраас 1-7 давхар хүртэл аав нь хүүхдүүдтэйгээ шатаар алхаж гарч ирсэн. Аав нь бага хүүхдээ тэвэрч, эндсэн хүү нь урд нь алхаж байгаад долоон давхарт түр зогссон. Тухайн үед эндсэн хүүхэд аавдаа гомдсон байдалтай лифтний ойролцоо очиж, цахилгаан шатны товчлуурын тэнд зогссон. Харин аав нь нааш ир гэсэн бололтой дуудахад хүү хойшоо хоёр алхаж, лифтний хаалга налахад шууд доошоо уначихсан. Аав нь хальт шүүрч зуурсан ч амжаагүй. Ингээд аав нь шууд нэг давхар руу буусан байсан. Хүүг онцгойгийнхон гаргахад аймар их цус болчихсон. Толгой дээр нь толгой ургасан байдалтай байсан. Ингээд гэрийнхэн нь шууд ГССҮТ рүү хүргэсэн. Гэсэн ч шархаа дийлэхгүй нас барсан. Тухайн лифтний хаалга 1-2 хуруу ангайсан харагдаж байсан. Гаднаасаа харахад хаалга эвдэрсэн гэдэг нь ажиглагдахааргүй байсан”гэв.

Эх сурвалжийн мэдээллээр тухайн байр нь "Эко констракшн"-ы барьсан байр байжээ. Иргэдээс СӨХ төлбөр авдаг ч, лифтээ сүүлийн хоёр жил засварлаагүй байсан байна. 

Бээжин-2022 өвлийн олимпыг зохион байгуулагч БНХАУ дэлхий нийтээр тархаад буй коронавирусийг дотооддоо хумьж, өндөр хариуцлага дор тамирчдыг угтаж байна. NTV телевиз Бээжингийн өвлийн олимпын наадмыг шууд дамжуулах юм. Бид Хятадын Төв радио телевизийн сэтгүүлч Б.Алтаннавчтай холбогдон олимпын наадмын талаар тодрууллаа.